Oku ou taau nai keu 'alu ki Hevani?

See this page in: English

'Ihe ngaahi fehu'i kātoa koia te ke fehu'i 'i ho'o mo'ui, mahalo pe ko e fehu'i mahu'inga taha 'eni te ke 'eke hifo kiate koe, “'Oku ou taau nai keu 'alu ki Hevani?” Ko e founga ke ke 'ilo'i ai 'eni ko ho'o fehu'i hifo kiate koe pe na'a ke talangofua ki he Fekau 'e Hongofulu ('aia 'oku hiki hifo 'i lalo). Tokolahi te nau tali 'a e fehu'i, "Sai, kuou maumau'i 'a e fekau 'e taha pe ua ka 'oku 'ikai ke fu'u mamafa, 'o hange ko ha tāmate, etc."

Koia, tau sioange ki ai ke 'ilo pe 'oku ke fēfē:

1. Ko e 'uluaki Fekau. ''Oua na'a ke ma'u mo au ha 'Otua 'i hoku 'ao.'

   'Oku mu'omu'a nai 'a e 'Otua 'i ho'o mo'ui? 'Oku ke 'ofa 'i he 'Otua 'o lahi hake 'i ha toe fa'ahinga me'a? Ngaahi ta'u lahi kuo maliu atu, Na'a ku fakatau mai ai ha televisone ki he'ema fānau, pea koe 'uluaki efiafi pe koia´, kou taumai ki 'api mei´he ngaue 'oku 'ikai pe ha'anau teitei teki mai 'akinautolu ke nau fakamālō mai kiate au. He 'oku nau fu'u mo'umo'ua kinautolu 'i he sio T.V. Nau hanga leva 'o tamate'i 'a e televisone´ pea´u fakamatala ange kiate kinautolu kapau tenau toe tukunoa'i au koe uhii 'oku laka ange kenau sio televisone pea mahino leva 'oku nau fakatoka 'enau 'ofa´ 'ihe me'a'ofa´ kae 'ikai koe tokotaha na'a´ne fai 'ae foaki, 'aia koe tukunga hala ia 'o e 'ofa. 'I he founga tatau, kapau 'oku tau 'ofa 'i he ngaahi me'a ni--husepaniti, uaifi, fanau pe ko 'ete mo'ui pe 'a kita--'o lahi hake ia 'ihe 'etau 'ofa kihe 'Otua´, 'oku tau fokotu'u 'etau 'ofa 'ihe me'a'ofa´ 'o 'ikai koe tokotaha na'a ne Foaki, 'aia koe maumau'i ia 'oe lao 'oe Fekau 'e hongofulu. (Matiu. 10:37)

   'Io mo'oni ko e, Tohitapu´ 'oku ne talamai ke tau 'ofa ki he 'Otua 'o lahi hake ia 'i he'etau 'ofa ki he 'etau Tamai, Fa'ē, fanga tokoua pea mo e fanga tuofafine pea 'e hā ngali taufehi'a 'eni ia 'i hono fakatatau ki he 'ofa 'oku tau ma'u ki he 'Otua 'aia 'oku ne 'omai 'a e ngaahi 'ofa'anga ko 'eni kiate kitautolu.

   'Oku toe fekau'i foki kitautolu ketau 'ofa ki hotau kaungā'api 'o tatau pe mo 'etau 'ofa kiate kitautolu. Ko Sisū na'a ne talanoa ki he Samaletane 'aia na'a ne 'ilo ha tokotaha na'e tokoto 'oku lavea, na'a ne faito'o hono ngaahi lavea, pea ne 'ave ia ki ha fale tali fononga, 'o ne toe 'oange mo ha pa'anga ki hono tokanga'i 'aki ki hono totongi 'a e fakamole. 'Oku tau ui ia ko e Samaletane lelei, ka 'i hono mo'oni na'e 'ikai ha'ane “lelei” 'e taha, he na'a ne talangofua pe ia ki he fekau pau pe ke ne 'ofa ki hono kaunga'api 'o hange pe koia. Ko e fakatātā tofu pe ia 'oku 'amanaki mai 'e he 'Otua ke tau 'ofa 'aki ki he fa'ahinga 'o e tangata. 'Oku tonu ketau 'ofa kiate kinautolu 'o hange pe ko'etau 'ofa kiate kitautolu…'o tatau aipe pē ko e kaungāme'a pe ko hotau fili ia.

   Kuo ke 'ofa ki he 'Otua 'aki 'a e kotoa ho loto? Kuo ke 'ofa ki he fa'ahinga 'o e tangata 'o hangē pe ko ho'o 'ofa kiate koe? Ko koe pe 'a e fakamaau. Te ke tonuhia nai pe te ke halaia 'i he 'Aho Fakamaau 'i hono maumau'i 'o e Fekau? 'Oku 'ikai te u fakamaau'i koe—'Oku ou kole atu kiate koe ke ke fakamaau'i pe 'e ko e 'a koe kimu'a ke hoko mai 'a e 'Aho Fakamaau. Ko e tu'utu'uni ki hono maumau'i 'o e Fekau ko'eni´ ko e mate.

2. Ko e ua 'o e Fekau. ''Oua 'aupito na'a ke ngaohi ma'au ha fakatātā.'

   'Oku 'uhinga 'eni ke 'oua na'a tau ngaohi ha 'Otua ma'a kitautolu, 'o tatau aipe 'aki hotau nima pe 'i he'etau fakakaukau. Na'a´ ku halaia he me'a ni he na'a ku ngaohi ma'aku ha 'otua. Ko hoku 'otua na'e 'ikai ke tokanga ia ki ha loi “lahi” pe loi si'i—kohono mo'oni´, na'e 'ikai ko ha 'otua mo'ui. Koe fakasino pe 'o 'eku fakakaukau, ko ha “imisi” na'a´ku fakafotunga ke fe'unga mo au. Ko ho 'Otua 'ae Tokotaha koia 'oku fakahaa'i 'ihe Tohitapu? Kapau 'oku 'ikai koia, ta 'oku´ke ngaohi pe ma'au ha'o 'otua ke fe'unga mo koe—kuo ke fai 'a e angahala motu'a taha 'i he Tohi. Fakatokanga mai 'a e Tohitapu 'oku 'ikai ha tauhi tamapua te ne hū ki he Pule'anga 'o e Langi.

3. Ko e fekau hono tolu. ''Oua na'a ke takuanoa 'a e huafa 'o Sihova ko ho 'Otua.'

   Kuo ke takuanoa nai 'a e huafa 'o e 'Otua--'i he tonu kenau ngaue'aki 'a e foilea mata'i tohi 'e fā ke fakahā'i 'aki 'enau 'ita, 'oku ke ngāue'aki 'e ko e hono huafa? 'Oku 'ikai nai ke fe'unga 'a e hingoa 'o Hitilā ke ngāue'aki ki ho'o lea kapekape´. Kapau na'a ke fa'a ngōue'aki 'a hono huafa mā'oni'oni 'i he me'a ni, 'oku ke taukaea pea he'ikai te ke hū ki he Pule'anga 'o e 'Otua .

4. Ko e Fekau hono Fā. 'Manatu'i 'a e 'Aho Sāpate, ke ke tauhi ia ke mā'oni'oni.'

   Na'a ku tukunoa'i 'a e fekau ko'eni 'i he ta'u 'e 22. Neongo ia na'e foaki mai 'e he 'Otua 'a e me'a'ofa 'o e mo'ui kiate au, na'e te'eki te u fehu'i tu'otaha kiate ia pe koe ha 'oku ne fiema'u meiate au. Na'a ku halaia 'i he maumau'i 'o e Fekau ko'eni.

5. Koe nima 'o e Fekau. 'Faka'apa'apa ki he Tamai mo ho'o Fa'ē.'

   

   Na'a´ke fa'a faka'apa'apa ki ho ongomatu'a 'i ha founga fakafiemalie 'i he fofonga mai 'ae 'Otua? Fehu'i kiai kene fakamanatu atu kiate koe 'ae angahala ho'o kei talavou. Mahalo pe kuo ngalo ia 'iate koe, ka 'oku 'ikai pe ke ngalo ia 'ihe 'Otua.

6. Ko e Fekau hono ono. ''Oua na'a ke fakapō.'

   Fakatokanga mai 'a Sisū 'o kapau te tau 'ita noa pe 'oku tau tu'utamaki ki he fakamaau. Kapau te tau fehi'a ki hotau tokoua, 'Oku lau ai 'akitautolu 'e he 'Otua ko e f akapō (tāmate). 'Oku malava pe ketau talangata'a ki he Fekau 'a e 'Otua 'i he'etau to'onga mo e fakakaukau.

7. Ko e Fekau hono fitu. 'Oua na'a ke tonofefine.

   Ko hai 'iate kitautolu 'oku ne pehē 'oku loto ma'a? Fakatokanga mai 'a Sïsū, “Na'a mou fanongo na'e pehē kiate kinautolu 'i he fuakava motu'a, ''Oua na'a ke tono fefine.' Ka 'oku ou talaatu koia kotoape 'oku fakasio ki ha fefine pea holi kovi kiai 'oku ne tono'i 'a e fefine koia 'i hono loto.” Manatu 'oku 'afio'i 'e he 'Otua 'a e me'a kotoape 'oku ke fakakaukau kiai pea mo e angahala kotoape kuo ke fai. 'E ha'u 'a e 'aho kuo pau ke ke fehangahangai ia mo 'ene Fekau pea 'oku talamai ko e taema'a mo e, fakalielia (kinautolu 'oku nau fehokotaki fakasino kimu'a 'i he mali) pea mo e feauaki he'ikai kenau hu ki he Pule'anga 'o e 'Otua. Ko e tautea ki he maumau'i 'o e Fekau ko e tautea mate.

8. Ko e Fekau hono valu. ''Oua na'a ke kaiha'a.'

   Kuo ke to'o ha me'a 'oku 'ikai ko ho'o me'a ka ko e me'a ia ha taha kehe (tatau aipe pe ko e ha hono mahu'inga)? Ta 'oku ke kaiha'a--he'ikai te ke hu ki he Pule'anga 'o e 'Otua.

9. Ko e hiva 'o e Fekau. ''Oua na'a ke fakamo'oni loi.'

   Kuo ke fai nai ha talanoa loi? Ta koe tokotaha loi koe. Ko ho loi tu'ofiha nai pea toki ui koe tokotaha loi? Taha pe. Talamai 'e´he Tohitapu koe loi kotoa pe te nau 'inasi 'i he anoafi. Mahalo he 'ikai te´ke fakakaukau koe angakākā 'oku 'ikai ko ha angahala mamafa ia. Koe angahala mamafa ia kihe 'Otua!

10. Ko e Fekau hono hongofulu. ''Oua na'a ke mānumanu.'

    'Oku 'uhinga 'eni ke 'oua na'a tau holi ki ha me'a 'oku ma'u 'e ha tokotaha kehe. Koe mānumanu´ 'oku 'ikai ha nau tofi'a 'i he Pule'anga 'oe 'Otua.

Ko hai 'iate kitautolu 'oku 'ikai halaia hono maumau'i 'o e ngaahi fekau ni? Kātoa 'akitautolu kuo tau faiangahala kotoape, pea hange pe ko'etau lao fakafonua, 'oku 'ikai 'uhinga 'eni ia ke ke maumau'i 'a e lao 'e hongofulu pea toki ui ko e maumaulao, koia 'oku fakatokanga mai 'e he Tohitapu, “He koia te ne fai kotoape 'a e fono, ka e hala 'i hono me'a 'e taha, 'oku halaia 'i hono me'a kotoape.” (Semisi 2:10)

Koe ki'i ta'ahine 'e taha na'a ne siofi ha ki'i sipi 'oku´ ne kaikai 'i he musie pea ne fakakaukau ki he hinehina mo ma'a 'ae sipi´ 'i he 'atakai lanumata 'oe musie. Ka 'ihe taimi koia na'e tō ai 'ae sinou´ na'a ne fakakaukau " “'I he taimi ni 'oku ha ngali 'uli 'i he'ene 'i he sinou!” Ka ko e sipi tatau pe, ka ko e 'atakai kehe ia.

'I he taimi 'oku tau fakatatau ai 'akitautolu kihe tu'unga fakaetangata´ 'oku tau 'asi ma'a, ka 'i he taimi 'oku tau fakatatau ai 'akitautolu ki he tu'unga sinou ma'a mo haohaoa koia 'a e 'Otua- ki he'ene LAO´, 'oku tau sio mo'oni ai kiate kitautolu, 'oku tau taema'a 'i hono 'ao. Koe Lao´ koe tu'unga ma'oni'oni ia 'aia 'e fakamaau'i'aki 'ae tangata 'ihe 'Aho Fakamaau.

'E ongo faikehe 'eni kiate koe, ka ko e me'a kovi taha te ke fai 'i he taimi ni, ko ho'o feinga ke ke fakama'a ho'o to'onga mo'ui--'oku mahino kiate koe kuo ke faiangahala, koia mei heni 'o fai atu teke tauhi 'ae Fekau 'e Hongofulu, fai ha ngaue lelei, lea 'aki 'ae ngaahi me'a totonu pea mo fakakaukau'aki 'a e ngaahi fakakaukau ma'a. Ka 'e tukuange nai 'e ha fakamaau ha taha fakapō ke hao koe uhii pe kuo ne pehē te´ne fou 'i ha founga mo'ui 'oku lelei? 'Ikai, 'oku mo'ua ia ki he fakamaau pea koia ai kuo pau ke tautea'i.

Koe Lao 'ae 'Otua 'oku tatau ia moe sio'ata-koe me'a koia 'oku fai 'e he sio'ata ko hono faka'asi kiate koe 'a e mo'oni. Kapau te´ke sio 'i ha fua'imoa 'i ho mata, he'ikai ke ke tafitafi'i koe pea moe sio'ata, ko 'ene taumu'a´ ke ne fekau'i koe ki he vai keke 'alu 'o tafitafi'i koe. Ka 'oku 'ikai ko ho'o feinga koe ke fufulu koe fakataha moe sio'ata koe Lao 'ae 'Otua….'oku 'ikai ko'ene taumu'a ia.

Koe me'a koia 'oku ke sio kiai 'i he sio'ata´ 'oku 'ikai ke ha faka'ofo'ofa, pea kapau he'ikai ke ke fehangahangai moia pea 'ilo 'oku ke taema'a, pea katoa 'ae “'uli” koia 'e fakaha ia 'ihe 'Aho Fakamaau koe fakamo'oni ki ho'o halaia, pea 'e fu'u tomui ia ke toe fakama'a.

Mahalo pe 'oku ke fakakaukau ko e 'Otua 'oku 'ofa pea te ne fakamolemole'i pe ho'o angahala. Pea kapau teke halaia 'i he loki fakamaau ki ha hia mamafa na'a ke fai pea ke pehē ki he fakamaau, “'Eiki sea, 'Oku ou halaia, ka 'oku ou tui koe tangata lelei koe pea te ke fakamolemole'i 'eku hia,” mahalo pe 'e tali mai 'e he fakamaau, “'Oku ke mo'oni 'i he me'a e taha, Ko e tangata lelei au, pea koeuhii ko 'eku angalelei 'oku ou loto keu sio 'oku fai 'a e fakamaau totonu, pea 'oku ou tautea'i ko e ki ho hia na'e fai.”

Koe me'a taupotu taha 'oku faka'amu kiai 'a e tokolahi te ne fakahaofi 'akinautolu mei he 'Aho Fakamaau, ko e 'Otua 'oku, “'alo'ofa,” pea ko e me'a tofu pe ia te ne fakahala'ia'i'aki 'akinautolu. Kapau 'oku lelei 'a e 'Otua, Te ne hanga 'o tautea'i 'a e kau fakapō. nautolu 'oku loi, mo e kau kaiha'a, etc., pea ko Heli ko honau iku'anga fakamanavahe ia.

He toki feitu'u fakailifia ko Heli. Kapau te ke lau ' i he nusipepa ko ha tangata 'oku mo'ua $5 ki he hia na'a ne fai, te ke fakakaukau 'oku 'ikai ko ha hia mamafa na'a ne fai. Pea 'e 'iai ha tangata 'oku lahi hono tautea ko e tu'utu'uni ke mate, pea ke fakakaukau leva ko e me'a fakalilifu na'e fai 'e he tokotaha ni. 'I he founga tatau, 'oku tau sio ai ki he fakamanavahe 'a e angahala 'i he 'ao 'o e 'Otua 'i he 'etau sio ki he tautea 'e fai kiai ko e—fakamamahi'i taengata.

Koe tangata taeloto hounga'ia ia 'oku 'ikai ha'ane fakakaukau ke ne fakamalo ki he 'Otua 'i he'ene 'omai 'ae ngaahi lanu kehekehe, maama, me'akai, fiefia, faka'ofo'ofa, 'ofa, moe kata moe malie'ia 'oe loto, 'aia koia pe te´ ne to'o 'a e ngaahi tapuaki koia meiate kinautolu. 'I he 'ikai kenau fakaha'i 'enau hounga'ia 'i he talangofua ki hono finangalo, 'oku nau ngaue'aki hono huafa koe leakovi. Ko honau tautea kuo pau ke fakahoko, ka 'e toe fu'u kakaha ange ia.

Tuku ha'o ki'i taimi ke ke lau 'a e folofola 'a Sisū fekau'aki mo Heli 'ia Ma'ake 9:43-48. [Pea ke lau 'a e Tali 'a e Kalisitiane kupu'i tohi ki he lesoni ko'eni, in English.]

'Oku ou tokanga atu kiate koe… Kataki fakamolemole, ka ke faitotonu 'o sio ki he sio'ata 'o e Lao, pea ke fekumi ki he “vai” 'oku ne fakama'a 'a e angahala kotoape. Kapau 'oku 'ikai te ke tui ki he me'a 'oku ou lea 'aki fekau'aki mo e mo'oni 'o Heli, 'oku 'uhinga ia 'oku ke fakakaukau 'oku 'ikai mo'oni 'a e 'Otua ('oku 'ikai ke ne ma'u 'a e huitu'a ke fakahoko 'a e fakamaau totonu), ko Sisū na'e, ko e kau 'Aposetolo ko e kau fakamo'oni loi 'akinautolu, ko e palomesi 'a e 'Otua 'oku hala'ataa ka ko e fa'ahinga loi pe na'e fa'u, pea 'oku 'ikai ha me'a kovi hake ki he 'Otua ka ko ho ui ia ko e loi.

'I ho'o fai pehē, 'oku ke tanaki fakalahi ki ho'o angahala.

Fekau'aki mo Heli, Hētesi pea mo e Fakamaau 'Oku 'iai ha feitu'u 'oku ui ko “Heli”? 'atā 'eni he lea 'o: Falanisē, Siamane, 'Itali Ko e ha 'uhinga na'e ngaohi ai 'a Heli? 'atā 'eni he lea 'o: 'Initonisia 'Oku 'iai ha taha 'i Heli he 'aho ni? 'E 'iai nai ha afi 'oku vela 'i Heli? Koe ha 'oku tonu ai ke ke fai pehē 'o fakamama'o mei Heli? 'E angafēfē ke hanga 'e ha 'Otua 'ofa 'o tukuange ha taha ki Heli? Ko e ha nai kapau 'oku 'ikai te u tui au ki Heli?

Fakakaukau atu kapau te ke li'aki 'a e Fakamo'ui, pea ke mate 'i ho'o angahala pea ke 'ilo ko e me'a nau tala atu´, ko e Kosipeli´ 'oku mo'oni? Pea 'e fu'u tomui, 'e fakamaau'i koe ki ho'o angahala, kapau 'e hoko ia, pea ke sio kiate au 'i he 'Aho Fakamaau, 'Oku ou 'ata'atā au mei he toto 'o'ou. Na'a ku tala kiate koe 'a e mo'oni, ka na'a ke fili keke tukunoa'i ia, ko ho toto´ 'e 'i ho'o 'ulu pe 'o'ou… pea he'ikai keke toe tukuaki'i ha taha, ka kokoe pe.

'Oku ke lava 'o sio ki ho'o faingata'ia? 'Oku ke halaia pe ko e 'i ho'o faiangahala ki he 'Otua, pea, ko e uhii 'oku 'iai ho'o konisenisi, kuo ke faiangahala “'i he 'ilo pau pe kiai.” 'Ikai 'oku mo'oni ko e taimi kotoape 'oku ke loi ai, pea mo kaiha'a, holikovi, etc., 'oku ke fai ia 'i he 'ilopau kiai 'oku hala ho'o me'a 'oku fai?

'Oku hanga nai 'e he mo'oni koia ho'o angahala ki he 'Otua 'o fakailifia'i koe? 'Oku totonu ke pehē. 'Oku ke hanga 'o i>fakahouhau'i ia 'i ho'o angahala. Ko e Tohitapu 'oku ne talamai ko 'ene houhau 'oku nofo ia 'iate koe pea ko e “fili ko e 'a e 'Otua 'i ho'o ngaahi fakakaukau ke ke fai ha ngaue kovi.” Ka 'e kau lelei 'a ho'o ilifia kiate koe, 'i he founga tatau 'o e ilifia koia ke ke puna kitu'a 'i ha vakapuna lolotonga 'ene 'i he 'ataa 'oku ne 'ai ko e ke ke tui ho'o fakamalu'ea. Tuku ke hanga 'e ho'o fiemo'ui 'o fakaava ho'o loto ki he Kosipeli 'o e fakamo'ui.

'Oku 'ikai ko au tokotaha pe 'oku 'ikai ke loto ke ke to ki Heli. Ko e kakai koia 'oku nau ngaue 'i he Uepisaiti ko'eni 'oku matu'aki tokanga ke hiki 'a e ngaahi fakamatala ko 'eni ke 'oua na'a ke li'aki mo luma'aki, pea na'a mo e 'Otua 'oku 'ikai ke ne finangalo ke ke 'auha.

Ke toe mahinoange ko ha me'a fakaofo kuo ne fai ma'au 'i he kosipeli, tau toe sioange ki he lao fakafonua:

Ko e me'a ia na'e fai 'e he 'Otua ma'au, 'i ha tokotaha ko Sisū Kalaisi. 'Oku ke halaia. Na'a ne totongi ho'o mo'ua 'i he ta'u 'e 2,000 kuo hili. 'Oku faingofua pehē pe ia. 'Oku pehē ni hono fakalea 'e he Tohitapu: “na'e fakavolu ia koe uhii ko'etau ngaah hia…na'e huhu'i 'e Kalaisi mei he mala'ia 'o e fono ko'ene hoko ko e mala'ia ko e uhii ko kitautolu…'Oku fakaha 'e he 'Otua 'ene 'ofa kiate kitautolu, lolotonga pe ia ko e kau angahala 'akitautolu, ne pekia 'a Kalaisi ma'a kitautolu.” (Isaia 53:5, Kalētia 3:13, Loma 5:8)

Na'e 'ikai ko ha me'a si'isi'i ke pekia 'a Sisū ma'a kitautolu. Koe me'a pe 'e taha te ne fakafiemalie'i 'a e Fekau 'o e Lao Taengata ko efou 'i he mamahi ke pekia 'a e taeangahala'ia ko e 'Alo 'o e 'Otua. Vakai ange a ki he 'ofa 'a e 'Otua kiate koe! Na'a ne He fua 'a e mamahi 'oku tae fa'alea'aki, koe uhii pe ke 'oua na'a tautea'i ko e 'i ho'o angahala. Ko 'ene feilaulau 'i he mate pea mo e toetu'u 'oku 'uhinga ia he'ikai ke toe 'iai ha'o mo'ua ki he Fekau (Lao) (Fono), pea hanga leva 'e he 'Otua 'o foaki atu kiate koe 'a e mo'ui taengata kapau pe te ke talangofua kiate ia—'oku 'ikai ai ke toe fakalao 'a e mate ke ne ma'u 'akinautolu 'oku 'o Sisū Kalaisi.

Ongo tangata 'e tokoua na'e 'oange kiate kinaua 'a e fakamalu'ea lolotonga 'ena tangutu 'i loto 'i he vakapuna. Koe tangata 'uluaki´ na'e talaange kiai 'e toe leleiange ai 'ene folau, ka koe tangata fika ua na'e talaange kuo pau ke ne puna 'i he taimi tenau a'u ai ki he fute 'e 25,000. Pea na'e hoko 'ae fakatu'utamaki lahi ki he vaka, na'e vete 'e he tokotaha 'uluaki´ 'ene fakamalu'ea, koe uhii 'i he anga 'o 'ene fakakaukau 'oku 'ikai ke fakalakalaka ai 'a e folau. Ka, 'i he lolotonga ia 'oe fakatu'utamaki tatau pe, na'e piki ma'u 'ae tangata hono ua ki he 'ene fakamalu'ea. Fakatou'osi 'a e ongo tangata ni 'i he 'ena taumu'a koia ki hono tui 'o e fakamalu'ea na'e 'ikai ke na fakapapau'i pe te na tui pe 'ikai.

'I he founga tatau, ko e 'uhinga ia 'oku totonu ke ke “'ai 'a e 'Eiki ko Sisū Kalaisi” 'oku 'ikai ki ha'o ma'u ai 'a e melino, fiemalie, fiefia mo'oni ke toe fakamo'ui ho'o nofo mali pe ke fakaleleli'i ai ho'o palopalema, etc. (ke toe fakalakalaka ange ho'o folau). 'Oku 'uhinga pe ke ke hao mei he taimi 'oku hoko mai ai ha taimi ke ke puna ai--ko e uhii ko e mo'oni koia kuo pau ke ke fou atu 'i he matapa 'o e mate. Pea 'i he, taimi 'oku hoko ai ha fakatu'utamaki ki he folau (taimi 'oku hoko mai ai 'a e palopalema) ke 'oua na'a ke hinga mei ho'o tui.

Ko e ha leva me'a te ke fai? Faingofua 'aupito ko ho'o fakatomala pea tuku ho'o falala kia Sisū Kalaisi ke hoko ko ho fakamo'ui pea mo ho 'Eiki. 'Oua te ke toe toloi ia ki 'apongipongi.

Te ke fie fakatau atu ho'o mata 'e taha ki ha pa'anga 'e miliona? Fefe kapau 'e fakatau atu ho ongo mata ki he $20 miliona? 'Oku 'ikai ha taha 'i he 'ene fakakaukau totonu te ne fie fai 'eni. Ko ho mata 'oku fu'u mahu'inga 'aupito, 'ikai koia pe ka koe matapa sio'ata ia ki ho laumalie. Ko ho mo'ui (ho'o laumalie) 'oku fu'u mahu'inga a'upito ia, pehē 'e Sisū 'oku tonu ke 'oua te ke mahu'inga'ia ho'o mata. Na'a ne pehē kapau 'oku fakahala'i ko e 'e ho'o mata, kape'i ia 'o li'aki 'iate koe he 'oku leleiange kiate koe ha'o hu ki he mo'ui 'oku ke mata taha 'i ha'o ma'u 'a e mata 'e ua kae li ko e ki Heli (Matiu. 18:9). 'I hono fakalea 'e taha, 'i he ngaahi me'a kotoape 'oku ke fakamu'omu'a 'i ho'o moui, 'oku 'ikai ko ho'o moui fakaesino, pe ko ho'o ngaue, etc., ka ko ho'o fakamo'ui taengata.

Fakakaukau ki ha tangata 'oku mo'ua 'i he feauaki. Ka 'oku loto fiemalie pe hono mali angatonu ke ne fakafoki mai ia, koia ko e ha leva 'a e fa'ahinga 'ulungaanga 'aia te ne fakafotunga'aki ki hino mali? Ko e taha 'eni 'i he fakaofo 'oku faka'ulia, kole fakamolemole, pea ne fakapapau'i 'i hono loto he'ikai ke ne toe fakakaukau ke ne toe feauaki.

Koe founga ia 'oku tonu ke ke fai ki he 'Otua (vakai ki he Tu'i ko Tevita 'i he'ene lotu Saame 51). 'Ai ho'o tui 'ia Sisū Kalaisi 'i he founga tatau 'oku ke tui ai ki hono 'ai 'o e fakamalu'ea. 'Oku 'ikai ngata pe 'i ho'o “tui” te ne 'oatu kiate koe, pea te ke falala leva kiate ko e 'i ho'o 'ai 'a Sisū kiate koe.

Vete ki he 'Otua kuo ke maumau'i 'ene Lao pea kuo ke faiangahala kiai. Kole kiai kene fakamolemole'i ho'o ngaahi angahala. Fakamalo kia Sisū Kalaisi 'i he'ene pekia 'i he kolosi 'i ho'o tu'unga, na'a ne totongi ho'o ngaahi angahala. Tui 'oku ne toetu'u pea ne ikuna'i 'a e mate ki he fa'ahinga 'o e tangata. Tali ia he ko'ene anga'ofa pe pea mo 'ene me'a'ofa ki he mo'ui taengata, ko e me'a'ofa na'e mei 'ikai te ke lava 'o ngaue'i. Tuku ho'o falala kiate ia ke hoko ia ko ho'o fakamo'ui pea hoko ia ko ho'o 'Eiki.

'I he taimi, koia kuo ke fakalelei ai mo ho'o 'Otua, lau ho'o Tohitapu 'i he 'aho kotoape pea ke talangofua ki he me'a na'a ke lau.

Toe vakai ki heni:

• Fakamolemole 'o e angahala
• Kelesi
• Tui
• Fakatonuhia'i

	SIO KI HE'EMAU NGAAHI TALI ki ha'o fie fehu'i fekau'aki mo e fakamo'ui, fakamolemole, ko e kosipeli´ pea mo e ngaahi me'a kehe pe - vakai ki heni…
	Hoko atu ki ha kamata fo'ou, 'i ho'o lau 'a e Talanoa 'a e 'Otua: Mei he fakatupu ki 'Itāniti (makatu'unga 'o e 'ilo ki ho'o mo'ui fakakalisitiane) (multimedia) - vakai heni (pe te ke fakatau ha'o filimi vitiō)

[ Kapau 'oku hoko 'o 'aonga 'a e ki'i fakamatala ko'eni, kataki fakamolemole 'o fakakaukau ki ha ki'i me'a'ofa ke tokoni ki hono totongi 'a e ngaahi fakamole ki hono fakalele 'o e ngaue 'o e Tui 'aia 'oku 'ata ia kiate ko e mo ho'o famili! ko e me'a'ofa kotoape 'oku to'o tukuhau. ]

ChristianAnswers.Net/tongan
Christian Answers Network
PO Box 577
Frankfort KY 40602